قطعا بسیاری از شما دوستان نام این بیماری را شنیده اید و می دانید که جزو موارد به نسبت شایع در جامعه به حساب می آید.سندروم روده تحریک پذیر که با نام IBS شناخته می شود به دلیل وجود یک نوع اختلال در روده ها به وجود می آید که از اصلی ترین علائمش می توانیم به وجود درد و نفخ به همراه احساس ناراحتی اشاره کنیم که اغلب بیماران این موارد را بازگو می کنند.ما در این مقاله قصد داریم تا به طور کامل بیماری سندروم روده تحریک پذیر را بررسی کنیم و ببینیم که اصلا چه روش های درمانی دارد و از طرفی دیگر چه کارهایی می توانیم انجام دهیم که روزی دچارش نشویم.
معرفی بیماری سندروم روده تحریک پذیر
در نظر داشته باشید که بیماری های گوارشی مانند اسهال و یبوست را می توانیم اولین نشانه ها در نظر داشته باشیم که علاوه بر ایجاد سندروم روده تحریک پذیر می توانند باعث به وجود آمدن بیماری های نشیمنگاه مانند بواسیر و شقاق هم شوند.البته بر اساس شدت و علائمی که این بیماری دارد به 4 گروه مختلف تقسیم می شود که عبارتند از :
- اگر علامت اصلی بیماری و شروعش با اسهال باشد به آن IBS-D گفته می شود.
- اگر علامت اصلی و شروعش با بیماری یبوست مزمن باشد به آن IBS-C گفته می شود.
- گاهی مواقع دیده شده است که اسهال و یبوست به شکل متناوب و پشت سرهم ظاهر می شوند که در این حالت IBS-A به وجود می آید.
- آخرین مورد هم IBSpPI است که معمولا چند روز بعد از یک عفونت به وجود می آید و ممکن است مشکلات بیشتری هم برای بیمار به وجود بیاورد.
دلایل ابتلا به IBS
نکته ای که در رابطه با این بیماری باید اشاره داشته باشیم این است که در حال حاظر هیچ دلیل مشخصی برای این بیماری وجود ندارد و تنها گفته می شود که عفونت های موجود در بدن به ویژه دستگاه گوارش می تواند در مدت کوتاهی باعث بروز این مشکل شود.متاسفانه باید بگوییم که داشتن اضطراب و افسردگی به مدت طولانی آن هم در سنین پایین یکی از علت های بروز مشکلات گوارشی در جوانان می باشد و به همین خاطر است که هیچوقت نباید برای کارهای مختلف یا ایجاد فشار برای درس خواندن به فرزاندان خود استرس وارد کنید.
البته یک سری مقالات علمی در سال های 1990 تا 1995 منتشر شده اند که در آنها گفته شده ممکن است اختلال در مسیر مغز – روده باعث بروز این بیماری شود و به همین خاطر در شرایط حاد متخصص اعصاب می بایست معاینه داشته باشد (البته این مورد در ایران انجام نمی شود).در آخر هم این مورد را در نظر داشته باشید که مصرف بیش از اندازه دخانیات و مشروبات الکی به مرور زمان باعث بروز سندروم روده تحریک پذیر خواهد شد.
روش های تشخیص سندروم روده تحریک پذیر
در حال حاظر که داریم این مقاله را می نویسیم,هیچ روش خاصی از جمله تست خون یا عکس برداری نمی تواند به طور قطع این بیماری را مشخص کند.شاید برایتان این سوال به وجود بیاید که پزشکان چطور IBS را تشخیص می دهند؟ در جواب باید بگوییم که در ابتدا یک سری بیماری های خاص مانند انگل,عدم هضم لاکتور,افزایش بیش از اندازه باکتری های روده و در آخر هم سلیاک را بررسی می کنند و اگر هیچ کدام از این موارد نبود,به احتمال بسیار بالا مشکل همین سندروم است.اگر سن بیماری بیش از 48 سال است بهتر است غربالگری با کولون بینی انجام دهند!
امکان اشتباه در تشخیص بیماری
بله درست است,گاهی مواقع دیده شده است که پزشک تشخیص اشتباه داده است و دلیلش هم این است که سندروم معمولا نشانه های زیادی دارد و اسهال و یبوست دو تا از آنها می باشد که متاسفانه با بیماری های زیادی مشترک هستند :
- بیماری های انگلی که گاهی مواقع با اسهال همراه هستند و شباهت زیادی به سندروم روده تحریک پذیر دارند.
- هلیکوباکتر پیلوری از جمله مهمترین باکتری هایی می باشد که باعث بروز عفونت در انسان و برخی از موجودات زنده دیگر می شود و بیش از 50% مردم دنیا دچارش هستند.نکته ای که باید بدانید این است که این باکتری باعث بروز زخم معده و سایر مشکلات گوارشی خواهد شد.
- بیماری های عفونی مرتبط با دستگاه گوارشی که ممکن است آغاز کننده IBS باشد و به همین خاطر باید توجه زیادی به آنها شود.
- در آخر هم می رسیم به بیماری سلیاک که سالانه هزاران نفر به اشتباه تصور می کنند که سندروم روده تحریک پذیر دارند با اینکه مشکل سلیاک است و به همین خاطر پزشک حتما باید این بیماری را بررسی کند.
روش های درمان سندروم روده تحریک پذیر
متاسفانه در حال حاظر هیچ روش قطعی که بگوییم با اینجام این کار بیماری قطعا به طور کامل درمان خواهد شد نداریم و از این رو شما می بایست از موارد مختلف به شکل همزمان استفاده کنید.پیشنهاد ما این است که حتما با پزشک صحبت داشته باشید تا با توجه به شرایطی که دارید برای شما دارو و مواد خوراکی مختلف تجویز کند.
رعایت رژیم غذایی
تا سال 2007 هیچ رژیم غذایی خاصی برای افراد مبتلا به سندروم روده به تحریک پذیر وجود نداشت و با آزمایش های بسیار زیادی که انجام شد متوجه شدند که بسیاری از افراد به لاکتور حساسیت داشتند و از این رو امروزه پیشنهاد می شود که رژیم غذایی بدون لاکتوز را انتخاب کنند.همچنین دیده شده است که رژیم های غذایی کم فروکتوز یا فروکتان در برخی از افراد موثر بوده اند و توانسته اند بیماری را تا حد زیادی کنترل کنند.نکته جالب این است که هیچ آزمایش علمی تاکنون نتوانسته ثابت کند که مصرف یا عدم مصرف یک سری مواد غذایی می تواند کمک کند و تنها بیماران هستند که با توجه به حس خود به پزشک می گویند با مصرف یک ماده غذایی خاص دچار مشکل می شوند.
مصرف دارو
همانطور که گفته شد اغلب علائم بیماری با اسهال و یبوست می باشد و شما برای درمان باید داروهایی مصرف کنید که بتوانند این دو بیماری را کنترل کنند.برای مثال در IBS-D که همراه با اسهال است از داروهای لوپرامید,کدئین و اوپیئویدها استفاده خواهد شد و در یبوست هم نرم کننده های مدفوع و ملین ها پیشنهاد می شود که باید همگی را زیر نظر پزشک مصرف کنید که مبادا مشکلی برایتان به وجود بیاید.سرتونین می تواند حرکات روده را تا حد زیادی افزایش دهد و به همین خاطر بهتر است از داروهایی استفاده کنید که این ماده را در بدن کنترل می کنند!
