به زخم یا پارگی در لبه خارجی مقعد که در اکثر اوقات با احساس درد همراه است را شقاق یا فیشر گویند. این عارضه در اثر افزایش فشار بیش از اندازه به نواحی رکتوم و نشیمنگاه بوده که علت اصلی آن خروج مدفوع سفت یا یبوست می باشد. کسانی که به این بیماری مبتلا هستند, باید سریعا نسبت به درمان آن اقدام کنند چرا که با هر اجابت مزاج دیواره رکتوم دچار التهاب شده و زمینه بروز خونریزی را در فرد به وجود می آورد. در این مقاله قصد داریم تا در رابطه با درمان خانگی شقاق مقعدی و همچنین روش های دیگر مداوای این عارضه صحبت کنیم.
علایم بیماری شقاق مقعدی چیست؟
یکی از بیماری های نشیمنگاهی که همه ساله افراد زیادی به آن مبتلا می شوند, شقاق یا فیشر نام دارد که علایم زیادی را در بر دارد. در ادامه با تعدادی از این نشانه ها که افراد از آن بی خبرند بیشتر آشنا خواهید شد.
- خونریزی در هنگام اجابت مزاج
- احساس سوزش و خارش در نواحی مقعد
- مشاهده خون بر روی دستمال یا کاسه دستشویی
- وجود ضایعه التهابی در دیواره کناری مقعد
- تغییر رنگ پوست مقعد به مانند قرمز شفاف
- تب و لرز ناشی از عفونت
- خروج ترشحات چرکی از ناحیه درگیر
روش های درمان شقاق مقعدی
برای درمان شقاق مقعدی از روش های مختلفی استفاده می شود که هر کدام از آن ها به نوع بیماری بستگی خواهد داشت. به طور معمول افرادی که به تازگی به این عارضه مبتلا شده اند علاقه زیادی به بهبود فردی توسط روش خانگی و دارویی دارند. در صورتی که این روش قطعی نبوده و امکان عوود مجدد را برای فرد به وجود می آورد. در ادامه با انواع راه حل های مداوای این بیماری بیشتر آشنا خواهید شد.
درمان خانگی شقاق مقعدی
همانگونه که در موارد بالا نیز به آن اشاره کردیم; استفاده از درمان خانگی شقاق مقعدی, تاثیر چندانی بر بیماری نداشته و فقط التهاب و احساس درد را در فرد کاهش می دهد که موارد زیر از این قبیل هستند:
- غذا را با آرامش و بدون عجله بجوید.
- استفاده از ژل آلوئه ورا و مالش آن بر روی نواحی درگیر شقاق
- برای کاهش التهاب شقاق, روزانه به مدت 15 الی 20 دقیقه در وان آب گرم بنشینید.
- از زور زدن در هتگام اجابت مزاج بپرهیزید
- مقعد را با دستمال نرم خشک کنید
- انجام حرکات ورزشی و نرمشی در طول روز فراموش نشود
- نواحی مقعد خود را به طور مداوم و زیاد نخوارانید
- بر روی سطوح سخت و سفت ننشینید
- استفاده از صابون های معطر جهت تمییز کردن مقعد پرهیز کنید
- جهت تنظیم کردن حرکات روده و جلوگیری از یبوست, مصرف تخم کتان توصیه می شود.
- استفاده موضعی از روغن نارگیل و سرکه سیب جهت کاهش التهاب شقاق
- پرهیز از نگه داشتن مدفوع و یا به تاخیر انداختن آن
- استفاده از پسیلیوم که نقش نرم کنندگی مدفوع را دارد
- مصرف زیاد فیبر و مایعات
- استعمال موضعی روغن زیتون برای کاهش التهاب
- قرار دادن ژل آلوئه ورا بر روی نواحی درگیر شقاق به منظور تسکین درد و تورم پوست
- رعایت بهداشت فردی
جراحی با لیزر
امروزه جراحی شقاق توسط لیزر به دلیل مزایای زیادی که نسبت به عمل باز و سنتی دارد, بسیار رواج یافته است. البته نتیجه هر دو جراحی به یک شکل می باشد ولی تفاوت اصلی در فرآیندی می باشد که بیمار احساس درد و خونریزی کمتری خواهد داشت. در ادامه با برخی از مزیت های این روش جراحی بیشتر آشنا خواهید شد که عبارتند از:
- اولین مزیتی که برای جراحی با لیزر می توان نام برد, کاهش عوارض های بعد از عمل مانند بی اختیاری مقعد در دفع مدفوع می باشد.
- نیاز نداشتن به پانسمان های طولانی و بزرگ و قرار دادن مقداری باند کوچک بر روی زخم
- عمل با لیزر زمان کمتری از جراح معالج برده و در نتیجه باعث افزایش ت کادر پزشکی اتاق عمل خواهد شد
- انتقال عفونت های خطرناک مانند هپاتیت که ناشی از ابزار های جراحی می باشد, در جراحی با لیزر وجود ندارد
- این روش از جراحی میزان خونریزی را در بیماران کاهش داده و عروق خونی بدن توسط لیزر کنترل خواهند شد
- مهمترین دلیل استفاده از این روش جراحی, مشکل ساز نبودن روند درمان برای بیمار می باشد
- به علت سرپایی بودن عمل, احتیاجی به بستری شدن بیمار نبوده و فرد در همان روز ترخیص خواهد شد
- بافت های مجاور کانال رکتوم هیچ گونه آسیب نمی بینند و دلیل آن این است که زخم ناشی از عمل لیزر عمیق نیست. بنابراین به کارگیری این روش باعث هیچ گونه عوارضی را برای بیمارن عزیز به همراه نخواهد داشت
- از نکات مثبتی که این روش جراحی که مورد توجه افراد سالخورده می باشد, فعال و سرپا شدن بیمار بعد از بعد از عمل می باشد. همانطور که می دانید; بی تحرکی طولانی مدت در افراد کهن سال منجر به لخته شدن خون در رگ های پا و بروز بیماری آمبولی خواهد شد که این عارضه می تواند بسیار خطرناک و مرگ آور باشد.
- لیزر هیچ گونه تماس مستقیمی با بافت های بدن نداشته و در نتیجه خطرات احتمالی ابتلا به بیماری های خطرناک را نخواهد داشت.
- درمان شقاق بدین روش جراحی قطعی بوده و احتمال بازگشت مجدد بیماری بسیار پایین می باشد.
- افزایش سرعت بهبود زخم شقاق ناشی از جراحی لیزر
- به طور کلی برای درمان شقاق مقعدی از دو نوع لیزر کم توان و پر توان استفاده می شود که کاربرد هرکدام از آن ها به تشخیص جراح و وخامت بیماری بستگی خواهد داشت.
پیشگیری از ابتلا به شقاق مقعدی
برای جلوگیری از ابتلا به شقاق مقعدی و یا بازگشت مجدد آن رعایت نکات و دستورالعمل های زیر لازم و ضروری می باشد که عبارتند از:
- اجتناب از رابطه جنسی مقعدی
- مصرف روزانه 8 لیوان مایعات جهت جلوگیری از ابتلا به یبوست
- درمان سریع و به موقع اسهال و یبوست
- پرهیز از جا به جایی اجسام و اشیاء سنگین
- اجتناب از ایستادن و نشستن های طولانی مدت
- انجام فعالیت های نرمشی و ورزشی سبک به صورت روزانه و حداقل 20 دقیقه
- عدم انجام فعالیت های سنگین که فشار زیادی را به نواحی مقعد وارد می کند مانند وزنه برداری و دوچرخه سواری
- پرهیز از خوردن غذاهای یبوست آور مثل غذاهای فست فودی و سرخ کردنی
