یبوست در کودکان
یبوست در کودکان یک مشکل بسیار رایج است و برای اکثر کودکان رخ می دهد.
به دفع مدفوع سفت و خشک یبوست می گویند، مشکل در دفع و یا دفع مدفوع کمتر از حد معمول است.
کودکان مبتلا به یبوست, کمتر از ۲ بار در هفته دفع مدفوع دارند و به اصطلاح عامیانه شکم آن‌ها خوب کار نمی‌کند.
برخلاف بزرگسالان، کودکان نمی‌دانند چه اتفاقی می‌افتد و بسته به سنشان، همیشه نمی‌توانند علائم خود را درست بیان کنند.
ممکن است کودک شما مدتی قبل از اینکه شما متوجه شوید، یبوست داشته باشد و تشخیص و پی‌بردن به یبوست در کودکان زیر ۲ سال کمی دشوارتر است.
در مواردی که هیچ بیماری یا مشکل خاصی باعث یبوست نشده باشد، به آن یبوست ایدیوپاتیک (غیرمرتبط با هرگونه بیماری) می‌گویند.
تشخیص سریع یبوست در کودکان برای جلوگیری از تبدیل آن به یک مشکل طولانی‌مدت و تبدیل آن به یبوست مزمن اهمیت زیادی دارد.
نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، ممکن است بیشتر مدفوع کنند، زیرا شیر مادر به راحتی هضم می‌شود.
ولی هنگامی که کودک بین ۳ تا ۶ هفته سن دارد، ممکن است فقط یک بار در هفته مدفوع نرم و بزرگ داشته باشد.
کودکانی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند، بیشتر از نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، مدفوع می‌کنند
اکثر نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند، حداقل یک بار در روز یا یک روز در میان اجابت مزاج دارند، اما هنگامی که والدین غذای جامد یا شیر گاو را به رژیم غذایی کودک وارد می کنند، کودک ممکن است بیشتر دچار یبوست شود.
علائم
دفعات دفع مدفوع می‌تواند از نوزادی به نوزاد دیگر متفاوت باشد. بنابراین از فعالیت طبیعی روده‌ی کودک خود به عنوان پایه تشخیص استفاده کنید.
اگر کودک شما به طور معمول یک بار در روز دفع دارد, و چند روز از آخرین مدفوع او می‌گذرد، این می‌تواند نشانه‌‌ی یبوست باشد.
علام یبوست در کودکان عبارت اند از :
- در یک هفته اخیر حداقل ۳ بار دفع را نداشته
- مدفوع آن ها بزرگ و سفت است
- مدفوع آن ها شبیه فضولات خرگوش یا گلوله‌های کوچک است
- در هنگام دفع مدفوع درد دارند یا خیلی زور می‌زنند
- به علت بزرگی یا سفتی مدفوع در حین یا بعد از فرایند دفع خونریزی دارند
- احساس شکم درد دارند که پس از دفع مدفوع رفع می‌شود
- کم‌اشتها بودن کودک و نوزاد
- نفخ یا تورم شکم
- مدفوع سفت قبل از شروع به تغذیه با غذای جامد
در نوزادان به این علت که بیان احساسات برای آن ها مشکل است، ممکن است علائمی نظیر موارد زیر وجود داشته باشد :
- گریه در حین اجابت مزاج
- علائمی برای مخالفت با دفع مدفوع مانند روی زمین کوبیدن پاها، دویدن به اطراف، گریه کردن یا امتناع از نشستن روی توالت
دلایل ابتلا
ترکیبی از دلایل ژنتیکی و سبک زندگی افراد می‌تواند در بروز یبوست موثر باشد و در پسران شیوع بیشتری دارد.
برخی از دلایل یبوست در کودکان ( احتمالی ) عبارتند از:
- یبوست در کودکان بیشتر حین آموزش توالت رخ می‌دهد ، اگر خیلی زود آموزش توالت را شروع کنید، ممکن است کودک شما سرکشی کند و مدفوع خود را نگه دارد
- ممانعت از دفع در دراز مدت
- بی تحرکی و نداشتن فعالیت
- عدم مصرف غذاهای فیبر دار مانند میوه و سبزی به اندازه کافی
- عدم نوشیدن مایعات کافی
- مصرف بیش از حد غذاهای ناسالم مثل فست‌فودها و نوشابه
- تغییر در برنامه روزمره مثل مسافرت رفتن
- حساسیت به شیر گاو
- سابقه خانوادگی
- مشکل فیزیکی یا بیماری زمینه ای
عوارض
با اینکه یبوست در کودکان می تواند ناراحت کننده باشد, اما معمولا جدی نخواهد بود. ولی اگر یبوست مزمن شود و در دراز مدت کودک با آن سپری کند می تواند عوارضی برای او داشته باشد.
از عوارض یبوست در کودکان می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- تحریک یا پاره شدن پوشش مقعد شود این پارگی باعث دردناک شدن فرایند دفع می‌شود در این حالت کودک شما ممکن است در برابر دفع مدفوع مقاومت کند زیرا باعث درد می‌شود و یبوست کودکان بدتر می‌شود
- نگه داشتن مدفوع و ممانعت از دفع آن
- پرولاپس رکتوم هنگامی که روده از مقعد خارج می شود
- خودداری از اجابت مزاج به دلیل درد که باعث می شود مدفوع در کولون و رکتوم جمع شود
- ممکن است مدفوع فقط به صورت مایعات یا لکه‌های جامد بیرون می‌آید و روی لباس زیر نمایان می‌شود. این حالت انکوپرزیس یا بی‌اختیاری مدفوع نامیده می‌شود
درمان یبوست در کودکان
بهتر است در صورت متوجه شدن یبوست کودک خود در سریع ترین زمان او را پیش پزشک ببرید و جهت درمان با پزشک متخصص مشورت کنید و خودسرانه عمل نکنید زیرا ممکن است باعث بدتر شدن شرایط کودک و اذیت شدن او شود.
چند راهکاری که با مشورت پزشک میتوانید انجام دهید به شرح زیر است :
تغییرات در رژیم غذایی کودک
برخی تغییرات رژیم غذایی نیز ممکن است به یبوست کمک کند اما این تغییرات بسته به سن و رژیم غذایی کودک متفاوت است مادران شیرده می‌توانند برخی از مواد غذایی مانند لبنیات را از رژیم غذایی خود حذف کنند ، برای نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند، والدین ممکن است بخواهند نوع دیگری از شیر خشک را امتحان کنند و اگر کودک غذاهای جامد می‌خورد، والدین باید به دنبال غذاهایی باشند که منابع خوبی از فیبر باشند.
انتخاب‌های غذایی خوب برای کودکان مبتلا به یبوست و انتخاب مواد غذایی سرشار از فیبر عبارتند از : سیب بدون پوست ، کلم بروکلی ، هلو و آلو و گلابی ، زیتون و غلات کامل مانند بلغور جو دوسر یا نان و پاستای سبوس دار.
مصرف آب بیشتر
شیرخواران معمولا به مایعات مکمل نیاز ندارند، زیرا آب بدن خود را از شیر مادر یا شیر خشک دریافت می‌کنند اما نوزادانی که یبوست دارند، ممکن است به میزان آب بیشتری نیاز داشته باشند برای نوزادان سنین بالای ۲ تا ۴ ماهگی که دچار یبوست هستند، مقدار کمی آب یا گاهی آب‌میوه (مانند آب آلو یا سیب) به رژیم غذایی کودک اضافه شود.
ماساژ
روش های مختلفی برای ماساژ کودک جهت برطرف شدن یبوست وجود دارد.
- میتوانید با استفاده از نوک انگشت، حرکات دایره‌ای روی شکم نوزاد در جهت عقربه‌های ساعت انجام دهید.
- زانوها و پاهای کودک را کنار هم نگه دارید و به آرامی پاها را به سمت شکم فشار دهید.
- زانوها و پاهای کودک را کنار هم نگه دارید و به آرامی با پاهای کودک حرکت دوچرخه را تکرار کنید.
- نوازش از قفسه سینه به سمت پایین و کنار ناف با لبه انگشت ها.
حمام آب گرم
حمام آب گرم نوزاد می‌تواند عضلات شکم او را شل کرده و به او کمک کند تا راحت تر دفع کند و حتی این کار می‌تواند برخی از ناراحتی‌های مربوط به یبوست را تسکین دهد.
ورزش و تحرک
ورزش و حرکت باعث تحریک روده کودک می‌شود از آن‌جایی که نوزادان هنوز راه نمی‌روند، لازم است والدین با حرکات ورزشی به حرکات روده آن‌ها کمک کنند.
والدین می‌توانند به آرامی پاهای کودک را در حالی که به پشت دراز کشیده است، به حالت دوچرخه حرکت دهند. انجام این کار ممکن است به عملکرد روده‌ها و تحرک روده و رفع یبوست کمک کند.
ملین یا تنقیه
اگر تجمع مواد مدفوع باعث انسداد شود پزشک ممكن است برای رفع این انسداد مسهل یا تنقیه تجویز کند و حتی گاهی کودک دچار چنان یبوست شدیدی می شود که نیاز به بستری کوتاهی در بیمارستان پیدا می کند تا روده را شستشو دهند.
مشاوره از آنورکتال
آیا شما هم به یکی از بیماری های نشیمنگاهی نظیر بیماری بواسیر ، بیماری شقاق مقعدی ، بیماری فیستول دچار شده اید؟
بدون خجالت و بدون ترس همین حالا با ما تماس بگیرید .
هدف اصلی آنورکتال درمان قطعی بیماری های نشیمنگاهی و رضایت کامل بیمار میباشد.
تمامی کادر درمانی و تجهیزات برای رفاه حال شما عزیزان همیشه در بهترین حالت اماده خدمت رسانی هستند.
دریافت وقت مشاوره یا وقت ویزیت: ۰۲۱۸۸۰۶۵۹۴۲ , ۰۲۱۸۸۲۱۶۳۴۰ و یا شماره موبایل: ۰۹۱۲۰۹۹۷۱۳۲
متخصصان ما در کمترین زمان ممکن پاسخگوی شما هستند.
آشنایی بیشتر شما با یبوست در کودکان هدف اصلی ما از این مقاله بود. امیدواریم در این هدف مفید بوده باشیم. از همراهی شما متشکریم.